تصور کنید در یک روز آفتابی و گرم سوار خودرو می شوید، سوییچ را می چرخانید و ماشین روشن می شود. تلاش میکنید تا فرمان خودرو را بچرخانید ولی فرمان ماشین آنقدر سفت و سخت شده که به سختی حرکت می کند. خب راه حل چیست؟ سریع ترین روش عیب یابی علت سفت شدن فرمان ماشین و رفع این مشکل چگونه است؟ آیا نیاز به تعمیر دارد؟ هزینه های جانبی چقدر خواهد بود؟ در ادامه به همه ی این سوالات پاسخ خواهیم داد.
دلیل سفت شدن فرمان چیست؟
به طور کلی عوامل و دلایل و شرایط مختلفی در سفت شدن فرمان ماشین تاثیر گذار هستند. قبل از بیان دلیل سفت شدن فرمان باید بیان کنیم که امروزه در اکثر ماشین ها از فرمان هیدرولیک استفاده می شود. بنابراین در ابتدا به بررسی علت سفت شدن فرمان هیدرولیک می پردازیم و در انتها گریزی به سفت شدن فرمان غیر هیدرولیک نیز خواهیم زد.
علت سفت شدن فرمان هیدرولیک
فرمان خودرو به عنوان یکی از مهم ترین و حیاتی ترین اجزای یک خودرو است که وظیفه ی هدایت خودرو را بر عهده دارد. علت شل و سفت شدن فرمان هیدرولیک به دلایل مختلفی بستگی دارد. راحت ترین روش برای یافتن مشکل سفت شدن فرمان هیدرولیکی این است که دیاگ بزنید. به احتمال قوی مشکل را در کمتر از چند دقیقه پیدا خواهید کرد. با این وجود موارد دیگری نیز وجود دارند که با بررسی آن ها می توانید به ریشه ی مشکل برسید.
کاهش سطح روغن هیدرولیک
اولین موردی که باید در خودروهایی با فرمان هیدرولیک بررسی شود، میزان سطح روغن هیدرولیک فرمان می باشد. وظیفه ی این روغن تامین فشار لازم جهت چرخاندن فرمان ماشین می باشد. اگر سطح روغن پایین تر از حد مجاز رود و یا کیفیت روغن پایین تر از حد مجاز باشد، فرمان خودرو سفت خواهد شد.
خرابی پمپ هیدرولیک
بعد از بررسی روغن هیدرولیک، اگر سطح روغن بالا بود و مشکلی از سمت روغن هیدرولیک وجود نداشت باید به سراغ قاتل خاموش و بی سر و صدایی بروید که پمپ هیدرولیک نام دارد! همانطور که از نامش پیداست این قطعه وظیفه ی پمپاژ روغن را دارد و هر گونه مشکل و خرابی در آن موجب سفت شدن فرمان خواهد شد.
بررسی تسمه هیدرولیک
تسمه ای پلاستیکی که موجب حرکت پمپ هیدرولیک خواهد شد را تسمه هیدرولیک گویند. خب مشخص است… اگر این تسمه ی پلاستیکی شل یا پاره شده باشد، پمپ هیدرولیک قادر به حرکت نخواهد بود. و در نتیجه موجب سفت شدن ناگهانی فرمان هیدرولیک می شود.
خرابی جعبه فرمان
بیشترین هزینه و خرج تراشی در همین نقطه اتفاق می افتد! جعبه فرمان بسیار حساس است. اگر جعبه فرمان ماشین دچار سایش و فرسودگی شده باشد. هر لحظه باید انتظار خرابی کامل جعبه فرمان را داشته باشید. توجه داشته باشید که هرگونه خرابی در این قطعه از ماشین، موجب سفت شدن فرمان به یک سمت و نچرخیدن آن خواهد شد.
بررسی سنسور TPMS
شاید در نگاه اول کمی بی ربط به نظر برسد ولی بررسی میزان فشار باد تایر ها یکی از اقداماتی است که برای یافتن راه حل علت سفت شدن فرمان ماشین انجام دهید. هنگامی که باد لاستیک کاهش می یابد، میزان تماس چرخ با سطح زمین کاهش یافته و چرخاندن فرمان ماشین سخت می شود. یکی از اصلی ترین دلایل علت سفت شدن فرمان هیدرولیک در صبح کاهش چشم گیر باد تایر ها می باشد که در نتیجه ی اختلاف دما صبح و شب رخ می دهد.
بررسی جلوبندی ماشین
یکی از مزایای سرویس دوره ای خودرو این است که جلوبندی ماشین توسط مکانیک چک می شود. اگر سایش، خرابی و ضربه خوردگی در سیبک، بوش و طبق ها رخ داده باشد، مشخص خواهد شد. صداهایی مانند جیر جیر و تق تق که از زیر ماشین به گوش میرسد، به دلیل وجود مشکلات در جلوبندی خودرو است. یکی از عوامل سفت شدن فرمان وجود مشکل در جلوبندی خودرو است. بنابراین همیشه از مکانیک خود درخواست کنید تا با دقت جلوبندی و سیستم تعلیق خودرو را مورد بررسی قرار دهد.
بیشتر بدانید: هزینه سرویس دوره ای بی ام و BMW
علت سفت شدن فرمان غیر هیدرولیک
بر خلاف فرمان هیدرولیکی که از روغن برای ایجاد فشار و چرخیدن استفاده می کند، در فرمان غیر هیدرولیکی چرخش از طریق میل لنگ و دنده ها صورت می گیرد. به همین دلیل است که به فرمان غیر هیدرولیکی فرمان مکانیکی و یا معمولی نیز می گویند. بنابراین برای یافتن علت سفت شدن فرمان غیر هیدرولیک، باید به دنبال مشکل در سیستم مکانیکی خودرو بگردید. در ادامه چند نمونه از این مشکلات بررسی خواهیم کرد:
وجود مشکل در سیستم جلوبندی
در اثر استفاده ی مداوم از خودرو قطعاتی مانند سیبک ها و طبق ها و بوش ها که مسئول حرکت نرم فرمان هستند، دچار سابیدگی و فرسودگی خواهند شد. در نتیجه سفت شدن فرمان خیلی دور از انتظار نخواهد بود.
خرابی جعبه فرمان مکانیکی
روان بودن جعبه فرمان بسیار مهم است. اگر جعبه فرمان خودرو به مرور زمان دچار خوردگی و آسیب شود، چرخاندن فرمان با مشکل مواجه خواهد شد. یکی از مهم ترین نشانه های خرابی جعبه فرمان صداهای غیر عادی مانند تق تق می باشد.
خرابی میل فرمان
از میل فرمان برای انتقال مکانیکی حرکت فرمان به جعبه فرمان استفاده می شود. خم شدگی و یا لق شدن این قطعه موجب سفت شدن فرمان خواهد شد. اگر احساس میکنید فرمان به صورت ناگهانی سفت می شود، حتما میل فرمان را مورد بررسی قرار دهید.
بررسی کمک فنر ها
بله درست خواندید! حتی خرابی کمک فنر ها و به طور کلی وجود مشکل در سیستم تعلیق خودرو باعث عدم توزیع مناسب وزن خودرو خواهد شد و در نتیجه احتمال اینکه فرمان به درستی نچرخد وجود دارد.
بررسی میزان فرمان
تنظیم فرمان غیر هیدرولیکی نیز از آن دسته مسائلی است که باید با حساسیت بسیار بالایی مورد ارزیابی قرار گیرد. اگر مکانیک میزان فرمان را با دقت انجام ندهد احتمال کشیدگی فرمان خودرو به یک جهت بیشتر خواهد شد.
علت سفت شدن فرمان هنگام دور زدن
اگر زمان دور زدن با ماشین متوجه سفت شدگی فرمان شدید، حتما در اسرع وقت به دنبال رفع مشکل بروید. یکی از تست های ساده برای عیب یابی این مشکل این است که فرمان را کامل به سمت چپ و راست بچرخانید. علت شنیده شدن صدای زوزه از قسمت جلو خودرو به دلیل سفت شدن فرمان در هنگام دور زدن در خیابان است. در اثر کاهش سطح روغن هیدرولیک ایجاد می گردد.
روشن شدن چراغ استپ و باطری و سفت شدن فرمان
گاهی پیش می آید که کلکسیونی از مشکلات سر راه خودرو قرار می گیرند. یکی از این مشکلات روشن شدن چراغ استپ (Stop) + باطری + سفت شدن فرمان است. دقیقا همان مثال آش با جاش!
روشن شدن این سه آیتم در کنار یکدیگر خبر از وجود مشکلی جدی و محکم در سیستم برق و یا تسمه دینام دارد. وقتی تسمه کار نکند یعنی قطعاتی مانند دینام، پمپ هیدرولیک نیز قادر به کار کردن نخواهند بود. به طور خلاصه می توانیم این گونه شرح دهیم که :
- با روشن شدن چراغ استپ، سیستم خودرو هشدار وجود مشکل جدی و الزام به ایست کامل و عدم حرکت می دهد.
- روشن شدن چراغ باطری نشانه ی عدم شارژ باطری توسط دینام است.
- سفت شدن فرمان به دلیل عدم کارایی پمپ هیدرولیک و ایجاد فشار کافی برای چرخاندن فرمان می باشد.
راه حل سفت شدن فرمان ماشین چیست؟
- بررسی سطح و میزان روغن هیدرولیک: چنانچه سطح روغن کاهش یافته، روغن مناسب و با کیفیت اضافه کنید.
- بررسی تسمه: حتما در اولین فرصت تسمه ی معیوب را تعویض نمایید.
- تست پمپ هیدرولیک: اگر صدای غیر عادی از پمپ می شنوید، احتمالا پمپ هیدرولیک نیاز به تعمیر و یا تعویض دارد.
- تنظیم باد تایر
- بررسی سنسور EPS: بررسی این سنسورها در فرمان های برقی بسیار حائز اهمیت می باشد.
